Over zuivel
Zuivel is onderdeel van gezonde voeding
Om sterk te worden is gezonde voeding en voldoende beweging belangrijk. Gezonde voeding bestaat uit voldoende basisvoedingsmiddelen zoals groente, fruit, vis, brood, vlees, vis, oliën en zuivel. Zuivel is een belangrijk onderdeel van deze gezonde voeding omdat het van nature rijk is aan onmisbare voedingsstoffen zoals calcium, proteïne, vitamine B2 en B12:
- Calcium speelt een belangrijke rol bij het onderhoud van je botten en tanden.
- Proteïne (eiwit) draagt bij aan de groei en het herstel van je spieren. Voor optimaal effect consumeer je best binnen 2 uur na het sporten een portie proteïne.
- Vitamine B2 en B12 helpen energie te halen uit je voeding.
Vragen over zuivel
Bevat melk eiwitten(=proteïnen)?
Melk is rijk aan eiwit en vormt een belangrijke bron van vitamine B2 en B12 en mineralen zoals calcium. Een glas melk (200 ml) bevat 7 gram eiwit. Dat is net zoveel als de hoeveelheid eiwit in een ei.
Eitwitten spelen een cruciale rol in tal van processen in het lichaam. Zo zijn het de belangrijkste bouwstoffen voor spieren, botten, huid, haren en nagels. Ze helpen bij de opbouw van spiermassa, en voorkomen spierafbraak. Daarnaast werken ze als antilichamen die infecties bestrijden, spelen ze een sluitelrol bij de aanmaak van hormonen, en ondersteunen ze een gezonde stofwisseling.
Is melk goed voor je botten?
Ja, dat komt vooral door de belangrijke voedingsstoffen die melk bevat, zoals calcium, eiwitten en vitamines. Deze stoffen spelen een cruciale rol bij de opbouw en het behoud van sterke botten. Je botten vernieuwen zich elke dag, zowel bij jongeren als ouderen. Afhankelijk van het type bot, wordt van een bot elk jaar 4 tot 20% vernieuwd. Anders gezegd, voor sommige botten heb je na vijf jaar een heel nieuw bot.
Een gemiddeld persoon van 70 kg heeft ruim 1 kg calcium in z’n botten. Melk is een makkelijke en efficiënte bron van calcium, maar is niet de enige manier om sterke botten te krijgen. Zo haal je bijvoorbeeld ook calcium uit yoghurt, kaas en andere zuivelproducten, groene bladgroenten, noten, zaden of peulvruchten. Daarnaast is voldoende beweging net zo belangrijk voor sterke botten!
Mag ik melk drinken tijdens de zwangerschap?
Melk drinken tijdens de zwangerschap is veilig. Het een uitstekende bron is van belangrijke voedingsstoffen zoals calcium, eiwitten, en vitaminen (zoals vitamine B12 en B2), die essentieel zijn voor zowel de moeder als de ontwikkeling van de baby. Er zijn echter een paar aandachtspunten:
- Kies altijd voor gepasteuriseerde of UHT-melkTijdens de zwangerschap wordt afgeraden om rauwe melk te drinken, omdat deze mogelijk schadelijke bacteriën kan bevatten. Deze bacterie kan risico's vormen voor zowel moeder als kind. Gepasteuriseerde melk en UHT-melk (Ultra High Temperature) zijn verhit om dergelijke bacteriën te vernietigen en zijn daarom een veilige keuze.
- Geef de voorkeur aan magere of halfvolle melkMagere of halfvolle melk bevat minder vet, maar nog steeds alle essentiële voedingsstoffen. Dit helpt om de inname van verzadigde vetten te beperken, wat een gezonde keuze is tijdens de zwangerschap.
Goed om te weten: Koemelkeiwitallergie kan niet voorkomen worden door tijdens de zwangerschap geen koemelkproducten te eten. Melk is een waardevolle toevoeging aan een gezond en gevarieerd dieet tijdens de zwangerschap.
Kan ik mijn baby gewone melk geven?
Kinderen krijgen bij voorkeur een aangepaste melkvoeding tot de leeftijd van 3 jaar. Op deze leeftijd is dat borstvoeding of een aangepaste melkvoeding. Samen met de bijvoeding leveren zij voldoende eiwitten en voedingsstoffen om in de dagelijkse behoefte van een kind te voorzien. Kies je voor flesvoeding dan geef je groeimelk.
Geef bij voorkeur groeimelk die niet gezoet en geen toegevoegde smaak bevat. Bij groeimelk met toegevoegde smaak kan een kindje namelijk de originele melksmaak verleren. Groeimelk is verrijkt met mineralen, vitaminen en essentiële vetzuren t.o.v. koemelk, want het is vrijwel onmogelijk om met uitsluitend gewone koemelk binnen de Europese en Belgische voedingsaanbevelingen voor baby's en peuters betreffende eiwit-, ijzer- en vitamine D-inname te blijven.
Plantaardige ‘melken’ zoals notendrank, rijstdrank, ... bevatten niet de juist voedingsstoffen voor de groei en de ontwikkeling van het kind. Ze zijn geen vervanging voor melk.Na de leeftijd van 3 jaar drinken kinderen het best volle melk tot de leeftijd van 4 jaar. Daarna gaat de voorkeur naar halfvolle melk. Respecteer de aanbevolen hoeveelheid van 350 à 500 ml melkvoeding per dag. Deze hoeveelheden worden aangeraden voor een evenwichtig en gevarieerd eetpatroon.
5 redenen waarom je beter wel ontbijt
Een goed ontbijt is de perfecte manier om je dag gezond en energiek te starten. Toch slaan veel mensen hun ontbijt over, vaak uit tijdgebrek of simpelweg omdat ze geen honger hebben. Maar het ontbijt overslaan kan gevolgen hebben voor zowel je lichamelijke gezondheid als je concentratie. Hier zijn vijf redenen waarom je nooit je ontbijt mag missen:
1. Je krijgt meer voedingsstoffen binnen
Ontbijten is een makkelijke manier om belangrijke voedingsstoffen, zoals koolhydraten, vitaminen en mineralen, binnen te krijgen. Deze stoffen zijn essentieel voor je lichaam om goed te functioneren. Een voedzaam ontbijt helpt je al een groot deel van je dagelijkse behoefte te dekken. Denk aan een gezond ontbijt, zoals wentelteefjes met appel of havermoutpannenkoeken, voor een smakelijke en voedzame start van je dag.
2. Ontbijten geeft je meer energie
Koolhydraten in je ontbijt, zoals fruit, noten en zaden, leveren de energie die je nodig hebt om de dag te beginnen. Je lichaam neemt koolhydraten ‘s ochtends beter op, wat zorgt voor een energieke start. Het ontbijt is ook cruciaal om je stofwisseling op gang te brengen, zodat je de rest van de dag actief blijft.
3. Beter concentreren en presteren
Na een voedzaam ontbijt kun je je beter concentreren op werk of school. Het ontbijt heeft een positieve invloed op je geheugen en concentratie, wat je helpt om productief te zijn. Vooral voor kinderen is dit belangrijk, aangezien hun brein na een nacht vasten voeding nodig heeft om goed te functioneren.
4. Goed voor spieren en botten
Een ontbijt met eiwitten, zoals melk, yoghurt, kaas of eieren, ondersteunt de opbouw en het onderhoud van je spieren en botten. Het helpt je lichaam ook beter om te gaan met lichamelijke inspanningen. Zeker als je sport, kan een goed ontbijt het verschil maken.
5. Gezonde darmen
Granenvrij ontbijt bevordert de werking van je darmen en ondersteunt een gezonde stoelgang. Een gezonde spijsvertering is belangrijk voor je energie en voorkomt ongemakken zoals buikpijn, verstopping of diarree. Door te ontbijten met voldoende vezels kun je je darmen gezond houden. Probeer bijvoorbeeld een gezond ontbijt met granen, zoals havermoutpannenkoeken.
Kortom, een voedzaam ontbijt helpt je om de dag zowel mentaal als fysiek optimaal te starten. Het biedt energie, verbetert je concentratie, ondersteunt je spieren en botten, en zorgt voor een gezonde spijsvertering. Dus, de volgende keer dat je denkt "ik sla het ontbijt wel over", bedenk dan hoeveel voordelen het je kan bieden. Maak het jezelf gemakkelijk en zorg ervoor dat je elke ochtend een goed ontbijt hebt!
Wat is het verschil tussen rauwe, gepasteuriseerde en gesteriliseerde melk?
Het verschil tussen deze drie soorten melk ligt in de manier waarop ze worden behandeld en welke effecten dit heeft op smaak, houdbaarheid en veiligheid:
- Rauwe melk: is melk die direct afkomstig is van de koe en niet verhit of bewerkt is. Hierdoor behoudt het zijn natuurlijke smaak, maar het bevat ook van nature aanwezige bacteriën. Hoewel sommige van deze bacteriën nuttig kunnen zijn, kunnen andere schadelijk zijn voor de gezondheid. Het wordt daarom aangeraden om rauwe melk altijd te koken voordat u deze consumeert, vooral voor kwetsbare groepen zoals kinderen, ouderen en zwangere vrouwen.
- Gepasteuriseerde melk: wordt kort verhit tot een temperatuur van minimaal 72°C gedurende 15 seconden. Dit proces vernietigt schadelijke bacteriën en verlengt de houdbaarheid, terwijl de voedingswaarde en smaak grotendeels behouden blijven. Gepasteuriseerde melk is een veilige keuze voor dagelijkse consumptie en wordt vaak gekoeld verkocht.
- Gesteriliseerde melk en UHT-melk:Bij gesteriliseerde melk wordt de melk langdurig verhit tot ongeveer 110-120°C. Dit doodt niet alleen schadelijke bacteriën, maar ook bijna alle andere micro-organismen. Hierdoor heeft de melk een veel langere houdbaarheid, zelfs buiten de koelkast. Een variant hiervan is UHT-melk (Ultra High Temperature), waarbij de melk kort wordt verhit tot ongeveer 135°C en direct luchtdicht wordt verpakt. Dit proces zorgt ervoor dat de melk maandenlang houdbaar is, zonder dat koeling nodig is.
In België is UHT-melk de meest verkochte melksoort vanwege het gebruiksgemak en de lange houdbaarheid. Hoewel het proces een lichte invloed kan hebben op de smaak en voedingswaarde, blijft UHT-melk een praktische en veilige keuze voor veel consumenten.
Is zuivel ook bedoeld voor volwassenen?
Ja. Melk werd eerst gegeven aan kinderen, maar ook voor volwassenen bleek melk van nature een goede bron van voedingsstoffen te zijn. Steeds meer volwassenen ontwikkelden het vermogen om de lactose in melk te verteren. Dit leverde een evolutionair voordeel op: het aantal volwassenen dat door een genetische aanpassing de lactose in melk kunnen verteren is door de eeuwen heen gegroeid tot ruim een derde van de wereldbevolking. Vooral in Midden- en Noord-Europa, waar de melkveehouderij een belangrijke groei doormaakte, heeft meer dan 90% van de bevolking de mogelijkheid om lactose te verteren.
Het lichaam heeft dagelijks energie, macronutriënten, vitamines en mineralen uit de voeding nodig om goed te kunnen functioneren. Een gevarieerde voeding met groente, fruit, volkoren granen, noten, peulvruchten, vlees of vis en zuivel levert voldoende voedingsstoffen en draagt bij aan een gezond lichaam. In melk zitten van nature voedingsstoffen zoals eiwit, calcium, fosfor, kalium en vitamine B2 en B12.
Wat is lactose-intolerantie en mag ik dan melk drinken?
Als je lactose-intolerant bent, betekent dat dat je lichaam moeite heeft met het verteren van lactose, een natuurlijke suiker die voorkomt in melk en zuivelproducten. Dit komt door een tekort aan het enzym lactase, dat normaal gesproken lactose in de darmen afbreekt. Wanneer lactose niet goed wordt verteerd, kan dit klachten veroorzaken zoals een opgeblazen gevoel, buikpijn, diarree of winderigheid.
Kan ik melk drinken bij lactose-intolerantie?Vaak kan je nog steeds melk drinken, maar dit hangt af van de mate van lactose-intolerantie. Hier zijn enkele mogelijkheden:
- Kies voor lactosevrije melkLactosevrije melk is gewone melk waar de lactose vooraf is afgebroken. Dit maakt het gemakkelijker te verteren, terwijl de smaak, voedingsstoffen en calcium behouden blijven.
- Beperk de hoeveelheid melkVeel mensen met lactose-intolerantie kunnen kleine hoeveelheden melk verdragen zonder klachten. Je kan dit uitproberen door bijvoorbeeld met een klein glas te beginnen.
- Alternatieven voor melkAls je helemaal geen melk verdraagt, zijn er plantaardige melkvervangers zoals sojadrink, havermelk, amandelmelk of rijstmelk. Kies bij voorkeur voor varianten die verrijkt zijn met calcium en vitamine D om een vergelijkbare voedingswaarde te hebben.
Wat met andere zuivelproducten?Sommige zuivelproducten, zoals harde kazen (bijv. Parmezaan en cheddar) en yoghurt, bevatten van nature minder lactose en worden vaak beter verdragen.
Hoe weet ik of mijn melk nog goed is?
Op de verpakking van uw langhoudbare melk staat bovenaan een THT vermeld. THT staat voor Ten Minste Houdbaar Tot. Tot deze datum garanderen wij u de houdbaarheid van het ongeopende product volgens de beste kwaliteit. Na opening is de melk beperkt houdbaar in de koelkast.
Ben je deze datum voorbij of twijfel je over de houdbaarheid? Volg dan deze drie stappen:
1. Kijk
Is de houdbaarheidsdatum al heel lang geleden overschreden en staat het pak bol? Of is de melk klonterig bij het uitschenken? Dat zijn tekenen dat de melk zuur is geworden en je hem beter niet meer kunt gebruiken. Zure melk is niet per definitie slecht (je wordt er meestal niet ziek van), maar lekker is anders.
2. Ruik
Is de geur van de melk muf of zuur? Dan is de kans groot dat de melk niet meer goed is. Die typische muffe geur wordt vaak veroorzaakt door de pseudomonas bacterie. Niet heel schadelijk, maar wel smaakbepalend.
3. Proef
Heeft de melk de eerste twee testen met succes doorstaan? Dan is het tijd om de melk te proeven. Geen zorgen, in melk zitten zelden schadelijke bacteriën. Neem een klein slokje en proef of de melk nog goed smaakt. Is het zuur? Dat is een teken dat bacteriën in de melk aan het werk zijn en de melk niet meer geschikt is voor consumptie.
Bedorven melk gedronken?
Heb je per ongeluk toch bedorven melk gedronken? Maak je niet te veel zorgen. Door de ‘verkeerde’ smaak van echt bedorven melk is de kans niet heel groot dat je grote hoeveelheden naar binnen hebt gegooid. Bovendien maken de meeste bacteriën en schimmels in bedorven melk je niet meteen doodziek. Neem contact op met je huisarts als je je zorgen maakt.
Hoe moet ik melk bewaren?
Het correct bewaren van melk is belangrijk om de kwaliteit, smaak en veiligheid te garanderen. Hier zijn enkele tips:
- Koel bewarenBewaar geopende melk altijd in de koelkast bij een temperatuur van 4°C of lager. Dit voorkomt de groei van bacteriën en zorgt ervoor dat de melk langer vers blijft. Zet melkproducten na gebruik meteen terug in de koelkast. Een uur buiten de koelkast bekort de houdbaarheid met een dag. Een geopende fles of karton kan je ongeveer 4 dagen bewaren.
- Goed afsluitenZorg ervoor dat de fles of verpakking goed afgesloten is om te voorkomen dat de melk ongewenste geuren of smaken uit de koelkast opneemt.
- Controleer de houdbaarheidsdatumLet op de THT-datum (Tenminste Houdbaar Tot) op de verpakking. Na openen is melk doorgaans nog enkele dagen houdbaar, mits deze gekoeld wordt bewaard. Ruik en proef altijd om te beoordelen of de melk nog goed is, vooral als de houdbaarheidsdatum is verstreken.
- UHT-melkUHT-melk (Ultra High Temperature) kan ongeopend buiten de koelkast worden bewaard op een koele, droge plek. Na openen moet ook UHT-melk in de koelkast worden bewaard en binnen enkele dagen worden geconsumeerd.
Wat is het verschil tussen volle en magere zuivel?
Het verschil tussen volle en magere zuivel zit voornamelijk in het vetgehalte, wat invloed heeft op de calorieën, voedingsstoffen en smaak:
- Volle zuivelVolle zuivel, zoals volle melk, yoghurt of room, bevat het natuurlijke vetgehalte van melk. Bij volle melk is dit ongeveer 3,5% vet. Het hogere vetgehalte geeft volle zuivel een romige textuur en rijkere smaak. Volle zuivel bevat iets meer calorieën dan magere varianten, maar levert ook vetoplosbare vitaminen zoals vitamine A en D, die in het vet aanwezig zijn.
- Halfvolle zuivelHalfvolle zuivel biedt een middenweg, met een vetgehalte van ongeveer 1,5%. Het combineert een lichtere textuur en minder calorieën met meer smaak dan magere zuivel.
- Magere zuivelMagere zuivel, zoals magere melk of magere yoghurt, bevat meestal ongeveer 0,5% vet. De hoeveelheid verschilt per land en is vastgelegd in de wetgeving. Door het lage vetgehalte bevat magere zuivel minder calorieën en geen vetoplosbare vitaminen, tenzij deze worden toegevoegd (verrijking). De smaak en textuur zijn minder romig, maar het product blijft een goede bron van eiwitten, calcium en andere essentiële voedingsstoffen.
De keuze tussen volle en magere zuivel hangt af van je persoonlijke voorkeur, voedingsbehoeften en leefstijl.
Hoe wordt melk gemaakt?
Koeien produceren melk en slaan die op in hun uiers. Onze boeren melken de koeien meestal twee keer per dag, meestal met behulp van melkmachines. Deze rauwe melk wordt via slangen naar opslagtanks geleid, waar het verwerkt zal worden voor consumptie.
De meeste koemelk gaat via de melkfabriek naar de consument. Een klein deel verwerken boeren zelf tot bijvoorbeeld kaas en yoghurt. Daarnaast blijft er wat melk op de boerderij voor eigen gebruik, bijvoorbeeld voor de kalfjes.
De melk ondergaat in de melkfabriek verschillende stappen voordat het bij de consument terechtkomt:
- Filtratie: Onzuiverheden worden verwijderd.
- Pasteurisatie: De melk wordt verhit tot een hoge temperatuur (ongeveer 72°C) gedurende enkele seconden om schadelijke bacteriën en ziektekiemen te doden zonder de voedingswaarde van de melk te beïnvloeden. Dit proces zorgt ervoor dat de melk langer houdbaar is.
- Homogenisatie: Bij dit proces wordt de melk onder hoge druk door kleine gaatjes geperst, zodat de vetbolletjes goed door de melk verdeeld worden en de melk een gelijkmatige structuur krijgt. Dit voorkomt dat het vet bovenop de melk komt drijven. Het geeft de melk een vollere smaak en een wittere kleur.
Afhankelijk van het soort melk dat geproduceerd wordt, kunnen er extra stappen zijn:
- Volle melk: Bevat het natuurlijke vetgehalte van de melk.
- Magere melk: Het vet wordt deels of volledig verwijderd.
- Gepasteuriseerde melk: Gewoon verhit om bacteriën te doden.
- UHT-melk: Wordt zeer kort verhit tot een veel hogere temperatuur om het langer houdbaar te maken zonder koeling.
Wanneer gebruik ik welke room?
Campina Slagroom (40% vet) is heel snel en makkelijk op te kloppen. Het is de ideale basis voor al je desserts en hartige gerechten. Tip van Campina voor het maken van de perfecte verse slagroom: bewaar de slagroom tien minuutjes in de diepvriezer voor je aan het opkloppen begint.
Campina Volle Room Spuitbus (32% vet) is ideaal voor snelle decoraties en toevoegingen aan desserts, zoals taarten, pannenkoeken, wafels of warme chocolademelk. Dankzij het volle vetgehalte heeft de room een rijke smaak en luchtige textuur. Met deze spuitbus komen gemak en kwaliteit samen.
Campina Volle Room (33% vet) kan je opkloppen en moeiteloos verwerken in tal van warme en koude gerechten. De natuurlijke volle smaak van deze echte room zorgt voor een heerlijk resultaat. Probeer bijvoorbeeld eens deze schattige bunny cheesecakes!
Culinaire Room (20% vet) is ideaal voor dagelijks gebruik. De room bevat 33% minder calorieën dan volle room en heeft toch diezelfde volle smaak. Deze room bindt snel en is perfect geschikt om sauzen in te koken, soepen romig te maken en om gratins, quiches en pastagerechten te verrijken. Deze room geeft een zeer mooie, gladde binding. Inspiratie nodig? Wat denk je van deze zalm in romige citroensaus, of champignon ravioli?
Campina Lichte Room (4% vet) heeft een verlaagd vetgehalte. Ideaal voor wie de voorkeur geeft aan een lichtere optie, zonder de romige smaak helemaal te verliezen. Te gebruiken in lichte sauzen, soepen of saladedressings.